John Williams

John Edward Williams werd geboren op 29 augustus 1922, in Clarksville, Texas. Na een weinig opzienbarende schooltijd en baantjes bij verschillende kranten en radiostations, diende hij vanaf 1942 de luchtmacht. Hij was als sergeant tweeënhalf jaar lang gestationeerd in India en Birma. Enkele jaren na de oorlog schreef hij zich in op de Universiteit van Denver, waar hij in 1950 de titel Master of Arts behaalde. Tijdens deze periode werd zijn eerste roman Nothing But the Night gepubliceerd (1948), evenals zijn eerste dichtbundel, The Broken Landscape (1949). In de herfst van 1950 begon hij aan zijn doctorstitel (PhD) Engelse Literatuur aan de University of Missouri, waar hij ook lesgaf, en 1955, vlak na het behalen van zijn PhD, werd hij aangesteld als hoofddocent creatief schrijven aan de Universiteit van Denver.

Naast studieboeken en twee gedichtenbundels schreef Williams vier romans. Nothing But the Night (1948), waarvan Williams tijdens zijn dienstperiode een ruwe versie schreef, gaat over de langdurige effecten van een jeugdtrauma. Butcher's Crossing (1960), een weergaloze anti-western, een roman over nietsontziende ambitie ten tijde van de laatste bizonjachten. Stoner (1965) is een semi-autobiografische roman over een docent aan de Universiteit van Missouri. Augustus (1972) is een briefroman over de Romeinse keizer, in 1973 bekroond met de National Book Award. Het werk van Williams wordt geprezen om de zorgvuldige, heldere en indringende schrijfstijl. Rivaliteit, afgunst en ambitie vormen belangrijke thema's in zijn werk, en vooral ook de vraag hoe gevoelige karakters daarmee omgaan. Ook begrip en onbegrip lopen voortdurend door zijn verhaallijn: de individuele mens kan nooit geheel gekend worden door de ander, wordt nooit geheel begrepen, ook niet door degenen uit zijn of haar directe omgeving.

Williams’ romans bleven lange tijd onopgemerkt door het grote publiek, maar beleefden na een heruitgave van Stoner in 2006 door de New York Review Books een internationale heropleving. Arnon Grunberg schreef bij het uitkomen van de Nederlandse vertaling van Stoner in 2012: ‘Als u een boek wilt lezen dat uw leven zal veranderen, lees dan dit’. Maartje Wortel schreef in het NRC: ‘Het allerbeste boek dat in 2012 uitkwam, een meesterwerk dat eindelijk echt eens de titel meesterwerk verdient’.

Williams ging in 1985 met pensioen aan de universiteit en overleed in 1994 aan longproblemen, 71 jaar oud. Een vijfde roman, The Sleep of Reason, bleef onvoltooid.