Boek

Op het eiland Martha’s Vineyard, vlak voor de kust van Massachusetts, ligt ‘het Ovaal’: een pittoresk parkje omringd door vakantiehuizen, waar elke zomer een zwarte gemeenschap samenkomt. Morgen trouwt Shelby Coles, de oogappel van een van de voornaamste families van het Ovaal, met de witte jazzmuzikant Meade. Het is 1953. Kleur en status staan hier hoog in het vaandel – hoe kan Shelby, die had kunnen kiezen uit een zee van begerenswaardige mannen met de juiste kleur en achtergrond, haar leven vergooien aan een witte man zonder naam of aanzien?

In elegant en ontroerend proza vertelt Dorothy West hoe Shelby’s voorouders zich hebben geprobeerd vrij te vechten van de ketenen van klasse en ras. Op fijngevoelige wijze toont ze hoezeer de gebeurtenissen en trauma’s uit het verleden in elke nieuwe generatie doorwerken, helemaal tot op de dag van Shelby’s bruiloft.

Biografie

Dorothy West (Boston, 1907-1998) was auteur en journalist, en lid van de kunstenaarsbeweging Harlem Renaissance. Ze groeide op in een van de rijkste zwarte families van Boston. In 1948 kwam haar debuutroman The Living is Easy uit, die wel lof oogstte, maar waarvoor desondanks weinig interesse was. Boeken over de subtiele verhoudingen binnen de zwarte middenklasse (posh Black) waren destijds niet en vogue. Het was Jacqueline Onassis – toen redacteur bij Doubleday en buurvrouw van West op het welvarende Martha’s Vineyard – die haar overtuigde aan een nieuwe roman te gaan werken. Toen De bruiloft in 1995 verscheen, werd het onmiddellijk een bestseller.

Vertaler

Anna Helmers-Dieleman is Engelstalig opgeleid aan de Universiteit Utrecht met specialisaties in onderwijs en muziek. Na haar studie heeft ze trainingen academische vaardigheden gegeven en als educatief adviseur gewerkt bij Oxford University Press. Anna is sinds 2014 actief als zelfstandig vertaalster Engels-Nederlands en Nederlands-Engels, en in 2018 heeft ze de tweejarige opleiding Literair Vertalen aan de VertalersVakschool (Amsterdam) afgerond. Ze vertaalt teksten op het gebied van onderwijs, cultuur, wetenschap en marketing, en ze vertaalt boeken. Ze vertaalde onder andere de roman Oreo (Cossee, 2022) van Fran Ross.   

Fragment

Op een dag eind augustus, de dag voor de bruiloft, wekte de zon die uit de stille zee rees het Ovaal uit zijn amorfe slaap en verleende vorm en diepte aan de kring van zomerhuizen.

De eilandbewoners waren al in beweging. Er moest melk worden bezorgd bij de zomergasten, er moesten winkels worden geopend zodat ze hun geld konden uitgeven, er moest gras voor ze gemaaid, er moesten auto’s voor ze gewassen, een eindeloze reeks onbeduidende klusjes die om voorrang streden, vooral in het Ovaal, waar de bewoners zwart waren en geneigd om een voorkeursbehandeling te verwachten.

Het Ovaal was een arcadisch stuk land vol bloeiende struiken en hoge bomen dat op de oude stadskaarten stond aangeduid als Highland Park. De smalle zandweg eromheen heette Highland Avenue. Maar aangezien geen enkele eilandbewoner zich kon herinneren dat er ooit borden hadden gestaan om deze hooggegrepen titels tot leven te wekken, had het gebied al lang geleden de beschrijvende naam gekregen die er beter bij paste.

Dertien huizen stonden in een kring rond het park. Sommige waren klein met een sobere voorgevel, andere waren groter en mooier (één ervan, het huis van de familie Coles, werd een landhuis genoemd), en allemaal waren ze opgetuigd voor de zomer en stonden ze keurig uitgelijnd op smetteloze carrés van groen gazon.

Ze vormden een fort, een bolwerk van de zwarte gemeenschap. De ingezetenen konden pochen dat zij, of nog beter, dat hun voorouders al een tweede huis hadden sinds de tijd dat maar weinig zwarte mensen boven de rang van bediende een zomerse exodus ondernamen.

Hoewel nieuwere komers ook huizen in andere delen van het kuststadje hadden – heel dure huizen zelfs, in buurten die van oudsher wit werden genoemd – stonden de Ovalieten toch hoger in rang. Ooit hadden zij de voorhoede gevormd. Nu waren ze de oude garde. Dat afdoen met ‘En wat dan nog?’ zou naar zure druiven rieken.

Ook het etiket ‘Ovaliet’ zelf had een connotatie gekregen die volkomen haaks stond op de oorspronkelijke bedoeling ervan. Degenen die het ooit verbitterd in gebruik hadden genomen, waren allang verdwenen van het strijdtoneel van hun mislukte pogingen om in Ovalietenkringen door te dringen, en de eens zo profane benaming had zich met de tijd en de juiste tongval in heiligheid gehuld.

Het huis van de familie Coles domineerde het Ovaal. Met zijn royale, beglaasde veranda’s, waartegen al vele vogels zich te pletter hadden gevlogen, zijn balzaal, waar de vergulde stoeltjes die jarenlang langs de muur hadden gestaan nu opgesteld stonden voor de bruiloft, en de klapstoeltjes er in keurige rijen achter, en zijn uitgestrekte gazons die de mindere huizen op gepaste afstand hielden, was het huis het pronkstuk van het Ovaal.

Daarachter lagen hele aren pittoreske woestenij die in het illustere tijdperk van de eerste eigenaar onderdeel van  het landgoed waren geweest. Tegenwoordig fungeerden ze als een efficiënt decor voor het huis van de Coles, want ze sloten het Ovaal aan die kant af voor auto’s, zodat het doodliep. De enige manier om het Ovaal in of uit te komen was via een kronkelweggetje met diepe sporen. Door het struikgewas aan weerszijden hiervan was in het geval van een tegenligger een van beide auto’s genoodzaakt om achteruit naar zijn beginpunt te rijden, een langzame en omslachtige manoeuvre die vaak littekens achterliet op het glanzende pantser van te grote auto’s die net niet binnen de sporen bleven.

De Ovalieten hadden de gevestigde procedure kunnen volgen en middels een petitie bij de gemeente kunnen vragen om een bredere toegang naar de grote weg. Maar deze weinig uitnodigende ingang gaf ze het gevoel net zo exclusief te zijn als écht exclusieve mensen – de werkelijk rijke, machtige mensen – die eveneens aan het einde van indrukwekkend slechte weggetjes woonden om pottenkijkers te ontmoedigen.

De familie Clark Coles was als enige bijna zo echt als die lichtende tegenhangers. Ze hadden geld, niet zomaar genoeg om uit te geven, maar ook om te sparen. Ze waren hoogopgeleid, van goede komaf. Ze hadden een verfijnde levensstijl. De twee gedweeë dienstmeiden die ze al jaren in huis hadden, waren het levende bewijs dat ze gewend waren aan bedienden. En al waren Clark en Corinne al jaren niet meer met elkaar naar bed geweest, dan konden zelfs hun dochters niet meer discretie verlangen in hun gedrag jegens de buitenwereld.

Hun dochters waren Liz, die getrouwd was, en Shelby, die op het punt stond om te trouwen, allebei mooi, maar Shelby de mooiste, het evenbeeld van Gram op die ingekleurde foto van hun overgrootmoeder als klein meisje, met rozige wangen, goudblond haar en schemerig blauwe ogen.

Dat Liz met een donkere man was getrouwd en een dochter op de wereld had gezet die haar vaders donkerte droeg, had de wenkbrauwen in het Ovaal al doen optrekken. Maar zij was in elk geval met iemand in de geneeskunde getrouwd, trouw aan de familietraditie dat alle mannen geschapen waren voor het doktersvak, waarvan de titulatuur zichzelf wees en introducties gemakkelijk maakte.

Maar hoe Shelby, die uit de crème de la crème binnen haar eigen ras had kunnen kiezen, buiten haar ras, buiten haar vaders vakgebied kon trouwen en haar leven kon vergooien aan een witte man zonder naam of aanzien die jazzmuziek schreef, een frivole bezigheid zonder kantoor, titel of toekomstperspectief, was het Ovaal een raadsel.

Tussen de donkere man met wie Liz was getrouwd en de muziekmaker met wie Shelby ging trouwen, bevond zich een hele zee van begerenswaardige mannen met de juiste kleur en het juiste beroep. Dat beide dochters zo tegen de verwachtingen in trouwden was een belediging van alle ongeschreven wetten van hun opvoeding.

Shelby mocht dan eigengereid zijn geweest in haar partnerkeuze, ze had zich er in elk geval door haar moeder van laten afbrengen om het voorbeeld van Liz te volgen en in het geheim te trouwen. Haar bruiloft zou de omlijsting van het Ovaal kennen die Corinne op een gulden middag in de tienertijd van haar dochters aan Miss Adelaide Bannister had beloofd. Addie had zichzelf, moeizaam ademend in het uitpuilende korset dat de ongerijmde hoeveelheid vlees van haar magere bestaan kwelde en kneep, gekluisterd aan haar stoel op de beglaasde veranda die de zon binnenhaalde en de warmte nog warmer maakte, koelte toe zitten wuiven met het slappe handje dat altijd voor haar gezicht wapperde wanneer verder niets of niemand een briesje opwekte.

Reacties

‘West is een schrijfster met een enorm mededogen, scherpe observaties en een verbluffende stijl. Haar zinnen hebben iets mysterieus, een sluipende eigenheid, een weelderige en dromerige vrijmoedigheid. Ze reikt, zoals de beste schrijvers, naar het bijna onvoorstelbare, het vreemde en het onverwachte.’ – The Guardian

‘Een prachtige en verpletterende verkenning van familie, ras en maatschappij.’ – The New York Times

‘Een meesterwerk.’ – The Times

‘Wests eerste boek sinds 45 jaar is een triomf.’ – Publishers Weekly