Gellu Naum
Zenobia (Vleugels)
Boek
Zenobia is de lyrische kroniek van de liefde tussen Naum en zijn vrouw Lygia Alexandrescu (Zenobia), vormgegeven in een artistiek experiment dat beantwoordt aan de grondbeginselen van het surrealisme. Het kwam tussen 1981 en 1984 in Comana (Roemenië) tot stand, in een stijl die even wisselend is als changeantzijde, zodat je het ‘changeantproza’ zou kunnen noemen. De narratieve lijn wordt onderbroken door lyrische passages en theoretische en wijsgerige bespiegelingen. In Zenobia recapituleert en vervlecht Gellu Naum (1915-2001) alle motieven uit zijn leven en werk, wat het boek niet enkel tot de summa van zijn oeuvre maakt, maar eveneens naast de hoogtepunten van de surrealistische prozaliteratuur plaatst, waaronder Nadja van André Breton, Aurora van Michel Leiris en Hebdomeros van Giorgio de Chirico. Met recht wordt Gellu Naum de eerste surrealist van Roemenië – zijn eerste surrealistische dichtbundel verscheen in 1935 – en de laatste van de wereld genoemd.
Biografie
Na zijn studie wijsbegeerte aan de universiteit van Boekarest, vertrekt de Roemeen Gellu Naum (1915-2001) in 1938 naar Parijs om aan de Sorbonne zijn proefschrift voor te bereiden. Hij verblijft er echter liever in gezelschap van kunstenaars als André Breton, René Char, Constantin Brâncuşi en Amedeo Modigliani . Bij terugkeer in Boekarest (1939) richten Gherasim Luca en Naum de Roemeense surrealistische groep op. De oorlog legt hen tijdelijk het zwijgen op. Van 1945-1947 ontplooien ze enorme activiteit. Op korte tijd publiceert Naum zijn vierde dichtbundel, drie prozawerken en een manifest. Vanwege de directieven van de Communistische Partij zal Naum vervolgens zwijgen tot 1968. Voor de postcommunistische generatie is hij niet alleen toonbeeld van integriteit, maar ook een getuige die uit eerste hand kan spreken over avant-gardes. Internationaal dringt zijn naam door met vertalingen van de roman Zenobia, en zijn poëzie (Europese Prijs voor Poëzie, 1999).
Meer informatieVertaler
Vertaler en dichter Jan H. Mysjkin (1955, Brussel) woont afwisselend in Parijs en Boekarest. Als vertaler werd hij bekroond met diverse prijzen waaronder de Brockway Prize (2009, samen met Pierre Gallissaires) en de Dr. Elly Jaffé Prijs (2012). Zijn lijst met vertalingen uit verschillende talen is schier oneindig. In het oog springen zijn vertalingen van avant-garde werken (proza en poëzie), maar ook de klassiekers zijn goed vertegenwoordigd. Uit het Roemeens vertaalde hij o.a.: Max Blecher, Ioan Slavici, Mihail Sebastian, Matei Vişniec, Daniel Bănulescu, Christian Popescu en Doina Ioanid.
Reacties
‘Like the best in the surrealist tradition, it seeks to narrate the unnarratable and challenges its readers to comprehend the incomprehensible.’ - World Literature Today
''Wie bereid is om zich open te stellen voor een compleet nieuw universum, waarin niet alles kan en moet worden begrepen, waarin waarheden wankel zijn en wijsgerige terzijdes deel uitmaken van de tekst, zal in Zenobia een roman vinden die geen roman is en zal als lezer de schouders optrekken en glimlachen omdat literatuur ook gewoon zot mooi kan zijn.' - Kris Velter, Mappalibri